Leidse en Oostenrykse navorsers het daarin geslaag om verder te ontdek hoe 'n plantsel spesifiek die groeihormoon ouksien na die volgende sel oordra. Drie proteïene wat soos 'n tros aanmekaar hang blyk noodsaaklik te wees vir hierdie vervoerproses. 'Hierdie ontdekking los 'n belangrike stuk van die legkaart op,' sê professor Remko Offringa.
Die hormoon ouksien kan gesien word as die groei-enjin van 'n plant. Auxin bepaal hoe en waar 'n plant groei, beide vir die blare en die wortels. Maar hoe beland daardie groeihormoon op die regte plek in die plant? Tot nou toe was dit bekend dat vervoerproteïene ouksien van sel tot sel deurgee. Hierdie proteïene is 'n soort beweegbare mini-kanale in die selmembraan op die oppervlak van die sel.
Plantsel as 'n boks
'Sê nou jy sien 'n plantsel as 'n reghoekige boks,' sê Remko Offringa, professor in plantontwikkelingsgenetika. 'Dan moet hierdie vervoerproteïene aan een van die kante versamel om spesifiek ouksien na die volgende sel oor te dra. Daardie sel gee dit dan op dieselfde manier aan die sel langsaan.' En so verseker ’n plant dat ouksien van hormoonproduserende selle vervoer word na die plek waar die plant moet groei.
Offringa het voorheen ontdek dat sogenaamde kinase-proteïene die vervoerproteïene met fosfaatgroepe benoem. Dit stel hulle in staat om te bepaal aan watter kant van die sel die vervoerproteïene versamel en dus in watter rigting ouksien gepomp word.
Belangrike ketting
Duidelike storie, sou jy dink. Tog het iets nog gemis, sê Offringa. 'Hoe ontstaan so 'n opeenhoping van vervoerproteïene aan die een kant van die selmembraan? Ons het nou 'n belangrike skakel hierin ontdek, saam met kollegas van die Instituut vir Wetenskap en Tegnologie Oostenryk.' Die span het hierdie ontdekking op 11 Maart in die bekende joernaal Current Biology gepubliseer.
Stabiele kompleks
Die probleem lê in die vervoerproteïene. Dit is in die selmembraan van die plantsel geleë en kan daarin beweeg. Die proteïene kan dus nie net aan die bo- of onderkant van die sel geleë wees nie, maar ook aan die kante. 'Ons het ontdek dat 'n ander groep proteïene betrokke is, naamlik die MAB-proteïene. So 'n MAB-proteïen tree in wisselwerking met die gemerkte vervoerproteïen en die kinaseproteïen, wat dan saam 'n soort groepie vorm. Omdat die tros nogal lywig is, bly dit netjies aan die regterkant van die sel.'
Die navorsers het dit gewys deur normale plantselle te vergelyk met mutante plantselle wat óf geen kinase-proteïene of geen MAB-proteïene gehad het nie. In die laaste twee gevalle het dit geblyk dat daar geen ophoping van vervoerproteïene aan die een kant van die sel was nie. Die navorsers het dus bewys dat beide die kinase- en MAB-proteïene noodsaaklik is vir die korrekte vervoer van ouksien.
Sterker saam
'Ons publikasie is 'n goeie voorbeeld van hoe wetenskap kan werk,' sê Offringa. 'Ek werk al byna twintig jaar saam met Jiri Friml, die groepleier van ons Oostenrykse kollegas. So ek ken hom goed. Maar ons het toevallig hierdie navorsing oor MAB-proteïene onafhanklik van mekaar gedoen. Ons het tydens 'n konferensie ontdek dat ons aan dieselfde onderwerp werk. Dit blyk toe dat ons data mekaar goed aangevul het.' Vir Offringa was samewerking die enigste logiese volgende stap. 'Jy kan ook kies om albei self te publiseer, maar dan het ons albei 'n onvolledige storie. Nou het ons saam 'n baie sterker publikasie en elkeen kry steeds die erkenning wat hy of sy verdien.'
Wat laat 'n plant na die lig toe groei?
Plaas 'n plant in die son en dit sal in 'n japtrap krom groei. Maar hoekom is dit? Tien jaar gelede het Remko Offringa en kollegas hierdie meganisme vir die eerste keer op molekulêre vlak gekarteer. Ook hier het ouksien en vervoer- en kinaseproteïene 'n deurslaggewende rol gespeel.
Ouksien is 'n belangrike biologiese planthormoon wat 'n deurslaggewende rol speel in die groei en ontwikkeling van plante. Dit het geword
Planthormone speel 'n deurslaggewende rol in die groei, ontwikkeling en reaksie van plante op hul omgewing. Een van die belangrikstes
© Auxine.eu 2024
